Transpiratie: hoe werkt het?

Deze maand legt Hélène, ingenieur onderzoek en ontwikkeling en doctor in de trainingsfysiologie, uit hoe transpireren werkt, een verschijnsel dat onlosmakelijk samengaat met sporten. Wat scheidt mijn lichaam af? Waarom?

Wanneer je na een intensieve sessie thuiskomt, heb je iets goeds gedaan voor jezelf en dat vertelt je lichaam je op verschillende manieren: je dijspieren trekken, je hebt blozende wangen, je voelt je super ... en je kleding is nat van het zweet. 
Inderdaad, het is heel normaal en natuurlijk dat je transpireert tijdens het sporten! Maar waarom transpireer je? Wat is het nut ervan? Dat vraagt om een woordje uitleg!


De mens is een warmbloedig zoogdier. Dat wil zeggen dat zijn lichaamstemperatuur gelijk blijft. Bij de mens bedraagt die temperatuur gemiddeld 37 °C
Het menselijk lichaam verdraagt schommelingen van de lichaamstemperatuur niet goed, en in bepaalde extreme gevallen kan dat zelfs leiden tot ernstige complicaties: hypothermie of onderkoeling wanneer de lichaamstemperatuur tot onder 37 °C daalt en et hyperthermie (bij hoge koorts bijvoorbeeld) wanneer de temperatuur boven de 40 °C oploopt. Het is dus belangrijk dat de lichaamstemperatuur op peil wordt gehouden.

Wanneer je sport, produceren je spieren warmte. Die overtollige warmte moet worden verspreid en je lichaam moet worden afgekoeld. Daarom begint het lichaam te transpireren
Transpiratie wordt geproduceerd door de zweetcellen van de huid en gaat van binnen in het lichaam naar buiten waar het verdampt (op de huid). Het is net die verdamping die ervoor zorgt dat het lichaam afkoelt. In een heel vochtige omgeving kun je zoveel transpireren als je wil, maar slaag je er niet in je lichaam af te koelen omdat de transpiratie veel moeilijker kan verdampen.

Transpiratie bestaat uit water (dat verdampt) maar ook uit verschillende mineralen (natrium, kalium, magnesium, calcium), lactaat en ureum. Daarom zie je soms witte sporen op je kleding wanneer de transpiratie is opgedroogd of proeft je huid zout. Het is dus heel natuurlijk om te transpireren, en zelfs essentieel. 
Het is van essentieel belang dat je kunt transpireren tijdens het sporten!

Een ander voorbeeld: sommige mensen trekken waterdichte kleding aan om te sporten. De waterdichte kleding verhindert dat de transpiratie kan verdampen en dus dat het lichaam kan afkoelen. Hun lichaam zal reageren door nog sterker te transpireren, een gevoel dat nog wordt versterkt doordat een dun laagje zweet wordt vastgehouden onder de kleding en op de huid blijft liggen. 
Als je die methode toepast om te vermageren, moet je weten dat je er misschien heel snel een paar gram water mee verliest, maar dat dit in geen geval tot blijvend gewichtsverlies zal leiden. Je begrijpt dus dat die methode gevaarlijk kan zijn, omdat ze het lichaam verhindert om af te koelen en dehydratatie bevordert. En dehydratatie, voor wie het niet weet, leidt ertoe dat je sneller moe wordt en vereist een aangepaste recuperatie na de training.

Andersom is technische sportkleding voor buiten net goed ademend. De transpiratie kan op een correcte manier verdampen doorheen de stof en tegelijk laat de stof in de andere richting geen regen door. Die kleding is dus beter geschikt voor intensief sporten, aangenamer en comfortabeler om te dragen en veiliger voor het organisme. 

Het is dus noodzakelijk, zelfs onontbeerlijk om te transpireren! 
Laat je lichaam zijn werk doen en doen wat goed is, je inspanningen zullen alleen maar beter worden beloond.

Hélène PETOT
Ingenieur onderzoek en ontwikkeling bij het DECATHLON SportsLAB en doctor in de trainingsfysiologie