Een hypo: tips voor de inspanning

Een hypo doen … daar heb je wel eens van gehoord. Aan het eind van de ochtend of tijdens een sportsessie kan het gebeuren dat je je wat flauwtjes voelt ... en men laat je een glas water met wat suiker drinken ... Maar wat is dit nu precies? Hoe komt het en hoe kun je het vermijden?

Laat ons beginnen bij het begin: de bloedsuikerspiegel! :)
Geweldig, bedankt Hélène ... maar nu weten we nog niets.

De bloedsuikerspiegel is het gehalte aan suiker (en nauwkeuriger aan glucose) dat je in je bloed hebt. 
Die kan worden uitgedrukt in verschillende eenheden: in millimol glucose per liter bloed, in milligram glucose per deciliter bloed of in gram glucose per liter bloed. 
Voor dit artikel gebruiken we die laatste meeteenheid. De normale waarde voor een gezonde volwassene ligt tussen 0, 63 en 1,1 g/l.  De bloedsuikerwaarde kan stijgen tot 1,8 g/l na een goede maaltijd met veel glucose. Dan heb je hyperglycemie (hyper = hoog). 
En omgekeerd, als je lange tijd geen glucose hebt binnengekregen of de glucose in je bloed hebt opgebruikt, kan je bloedsuikerwaarde onder 0, 6 g/l dalen en heb je hypoglycemie (hypo = laag).

Het probleem hierbij is niet alleen dat het lichaam schommelingen in de bloedsuikerspiegel slecht verdraagt maar dat bovendien een groot aantal cellen glucose nodig heeft om normaal te kunnen functioneren: de zenuwcellen bijvoorbeeld of de spiercellen bij bepaalde inspanningsintensiteiten. 
Daarom kun je, wanneer je een te lage bloedsuikerwaarde hebt of een hypo doet, last hebben van hoofdpijn, concentratieproblemen en/of minder spierkracht hebben bij de inspanning.

Zoals je wel weet, zit het lichaam goed in elkaar en inderdaad, ons lichaam produceert zelf glucoseverlagende hormonen (die de bloedsuikerspiegel doen dalen) en glucoseverhogende hormonen (die de bloedsuikerspiegel doen stijgen) zodat we onze bloedsuikerspiegel heel nauwkeurig kunnen regelen. 
Het belangrijkste glucoseverlagende hormoon heet insuline. Het wordt afgescheiden door de alvleesklier en regelt dus de bloedsuikerspiegel door die te verlagen wanneer ze stijgt (bijvoorbeeld na een maaltijd, of nadat je die hele doos pralines op je bureau hebt opgegeten!).  Het hormoon dat de glucose verhoogt, heet glucagon. Het wordt eveneens afgescheiden door de alvleesklier en de rol ervan is om de bloedsuikerspiegel opnieuw te verhogen door in het lichaam opgeslagen glucose vrij te maken wanneer de bloedsuikerspiegel te laag is (bijvoorbeeld wanneer je om 14 uur 's middags razende honger krijgt als je al sinds 9 uur 's ochtends in een vergadering zit!).

Bij het sporten verbruik je meer of minder glucose afhankelijk van de intensiteit en duur van je inspanning. Hiervoor maak je de opgeslagen glucose vrij die het lichaam opslaat in de vorm van glycogeen, en je bloedsuikerwaarde blijft op peil. Maar als je inspanning langer duurt en je al je reserves aan glycogeen hebt opgebruikt (en die zijn inderdaad niet onuitputtelijk), wordt je bloedsuikerspiegel te laag! 
Je verliest dan aan kracht, je concentratie neemt af, je kunt minder helder nadenken, enz. bovendien herinner ik je eraan dat de belangrijkste cellen die afhankelijk zijn van glucose de zenuwcellen zijn. 

Daarom wordt, om een hypo te voorkomen, en hoofdzakelijk bij duurinspanningen (langer dan 1 uur), aanbevolen om geregeld suikers in te nemen in een vorm die is aangepast aan je behoefte (sportdrank, energiegel, energiereep, gedroogd fruit, …).

Maar je kunt beter geen snelle suikers tot je nemen 20 tot 30 minuten voor de inspanning, om te vermijden dat je te veel insuline afscheidt waardoor je een hypo zou kunnen hebben aan het begin van de inspanning!


Succes met het lopen!

Hélène PETOT
Ingenieur onderzoek en ontwikkeling bij het DECATHLON SportsLAB en doctor in de trainingsfysiologie